• آداب تلاوت قرآن کریم، توسط استاد میریحیی

• آموزش درک معانی آیات، توسط استاددولتی-بخش اول

• آموزش درک معانی آیات، توسط استاددولتی-بخش دوم

• آموزش وقف و ابتدا، توسط استاد سیف-بخش اول

• آموزش وقف و ابتدا، توسط استاد سیف-بخش دوم

• آموزش تجویدوفصاحت قرآن کریم، توسط استاد ربیعیان-بخش اول

• آموزش تجویدوفصاحت قرآن کریم، توسط استاد ربیعیان-بخش دوم

مردی نزد امام علی علیه ‏السلام آمد و به دزدی اعتراف کرده حضرت پرسیدند:

آیا چیزی از قرآن می‏دانی؟

پاسخ داد: آری، سوره بقره را به خاطر سپرده ‏ام.

حضرت فرمودند: در مقابل این سوره دستت را به خودت بخشیدم و قطع نمی‏کنم ۱

در صدر اسلام از جمله ملاک‏های تقدم افراد در برخی از کارهای حساس اجتماعی، قرائت و حفظ آیات قرآن بود و پیامبر صلی ‏الله ‏علیه‏ و‏آله  چنین کسانی را به منصب‏ هایی چون فرماندهی و امامت جماعت می‏ گماشت.

حتّی در جنگ احد، وقتی خواستند پیکر شهیدان را به خاک سپارند، شهیدی که بیش‏تر قرآن می‏دانست مقدم شمرده می‏شد یا مدفن آن کس که آیات بیش‏تری به خاطر سپرده بود را نزدیک‏تر به مزار حمزه علیه ‏السلام قرار می‏دادند. ۲

قاریان و حافظان قرآن در مسایل مادی نیز از توجه ویژه برخوردار بودند و بخشی از بیت المال مسلمانان به آنها اختصاص داشت.

امیر مؤمنان علیه ‏السلام فرمود:

آن کس که اسلام را بپذیرد، فرمانبردار باشد و قرآن را قرائت و حفظ کند، هر سال دویست دینار از بیت المال بهره‏مند می‏شود و اگر در دنیا به طور کامل به او داده نشود، روز قیامت دریافت خواهد کرد ۳٫

____________________________________________________

        پی نوشت :

۱ . استبصار، ج ۴، ص ۲۵۲

۲ .   تاریخ قرآن، ص ۲۳۱

۳ . مجمع البیان، ج ۱، ص ۴۶٫

 .۱ اشتیاق قلبی: شوق و علاقه، بسیاری از دشواری ‏های هر کار سخت را آسان می ‏سازد و به فرد نیرو و امید می‏دهد.

۲ . عزم و پشتکار: علاقه باید با عزم، پشتکار و جدیت همراه شود تا بتوان به نتیجه مطلوب رسید.

عزم غیر از نیّت و تمایل است و به طور معمول توان انجام کار را به ارمغان می ‏آورد.

اراده برای قرائت قرآن نیز چنین است و در این راه می‏باید پشتکار داشت و سختی ‏های آن را به جان خرید.

»إِنَّ مَعَ الْعُسْرِ یُسْرًا؛ بی‏ تردید با دشواری آسانی است.» (انشراح ۶)

  . ۳نظم و برنامه‏ ریزی: افراد موقعیت‏ های مختلف دارند و نمی‏ توان در این باره ، زمان مشخصی را برای قرائت به همه توصیه کرد؛ ولی صاحب نظران سفارش کرده ‏اند تا آنجا که مقدور است وقت مناسبی به حفظ قرآن اختصاص یابد.

به ویژه زمانی که از گرسنگی و تشنگی و خستگی آثاری در میان نباشد.

بدین جهت، سحر و پس از طلوع فجر را بهترین وقت دانسته ‏اند

.

۴ . تکرار همیشگی: تکرار آیات، رمز موفقیّت و اساس حفظ قرآن به شمار می‏ آید.

حافظ قرآن باید به این نکته توجه داشته باشد که به خاطر سپردن محفوظات در بلند مدّت، دشوار است.

لذا باید زمانی را برای تکرار آیات قبلی بکار گیرد تا آیات ملکه ذهن شوند.

نکته :

نکته آخر در حفظ آیات، توجه به دورانی است که برای این کار انتخاب می‏کنیم.

البته هیچ زمانی برای حفظ قرآن دیر نیست، ولی تجربه نشان داده است که بهترین زمان فراگیری و حفظ آیات، دوران کودکی است، زیرا در این دوران، ذهن آدمی آمادگی بسیاری برای آموزش و فراگیری دارد.

به واقع، آموختن در کودکی چون نقشی است که بر سنگ حک شود.

بسیاری از اندیشمندان نیز در کودکی بدین توفیق دست یافته ‏اند، همانند ابن سینا که در خردسالی حافظ قرآن شد و یا سید بن طاووس که در یازده سالگی تمامی قرآن را به خاطر سپرد.

در این دوره نیز می‏ توان با به کارگیری شیوه ‏های صحیح، شوق به یادگیری قرآن را در کودکان پدید آورد و آنها را در مسیر انس با کلام الهی قرار داد.

به هیچ امت و ملتی چنین قرآنی داده نشده که این همه خواص و آثار داشته باشد! نعمت به این بزرگی به ما داده شده، ولی مثل این است که اصلاً نداده اند، و مثل این که این کتاب، مکمل انسان نیست !

توسل به قرآن و حمل و فهم و قرائت آن، برای نجات عموم مردم ـ چه رسد به خواص ـ مفید است

از عصر نزول قرآن تاکنون، بسیاری از انسان‏های پاک و برجسته، ظرف کلام وحی قرار گرفته‏ اند و خداوند به وسیله آنان، کتاب خویش را از تحریف و دسیسه‏ های شیطانی حفظ کرده است:

«وَ اذْکُرْنَ ما یُتْلی فی بُیُوتِکُنَّ مِنْ آیاتِ اللّهِ وَ الْحِکْمَهِ إِنَّ اللّهَ کانَ لَطیفًا خَبیرًا؛ آیات الهی را که در خانه‏ های شما تلاوت می‏شود به یاد آورید، همانا خداوند صاحب لطف بسیار و آگاه از همه چیز است.» (احزاب۳۴ )

حفظ آیات قرآن کریم از نخستین روزهای نزول وحی آغاز شد.

پیامبر اسلام صلی‏ الله ‏علیه ‏و‏آله نخستین حافظ قرآن به شمار می‏رود.

آن حضرت در حین نماز، آیات نازل شده قرآن را با صدای بلند می‏خواند و صحابه نیز همراه وی به فراگیری و حفظ آن می‏پرداختند.۱

بنابراین، از همان ابتدا، حافظان زیادی تربیت شدند که تاکنون به عنوان یک سنّت و عبادت در میان مسلمانان تداوم یافته است.

احادیث و روایات نشان می‏دهند که حفظ قرآن چنان اهمیّت دارد که رسیدن به بسیاری از مقام‏های معنوی در گرو آن تلّقی شده است.

امام صادق، می‏فرماید: «الحافظُ لِلقُرانِ العاملُ به مَعَ السَّفَرَهِ الْکِرامِ الْبَرَرَه؛۲ حافظ قرآنی که به آن عمل کند، با فرشتگان پیغام‏بر و نیک رفتار هم‏نشین خواهد شد.«

ایمنی از عذاب الهی از دیگر برکت‏های حفظ قرآن است که درباره آن امیر مؤمنان علیه‏السلام می‏فرماید: «اقرؤوا الْقُرآنَ وَ اسْتَظْهِرُوه فانَّ اللّهَ تعالی لا یُعذِّبُ قلبا وعیَ الْقُرآنِ؛۳ قرآن را تلاوت کنید و آن را به خاطر بسپارید؛ زیرا خداوند متعال قلبی که قرآن در آن باشد، عذاب نمی‏کند.«

دلی که از کلام وحی بی‏بهره باشد، مرده و چون خانه ویران است.

شفاعت قرآن در حق مؤمنان حافظ و پاداش مضاعف به جهت سختی حفظ کردن و بالاترین درجات بهشت از مقام‏های معنوی حافظان قرآن کریم است که در روایات مختلفی به آنها اشاره شده است.۴ 

___________________________________________________

پی نوشت :
۱٫ مجمع البیان، ناشر، تدوین کننده، نوبت چاپ، ج ۱، ص ۴۳، ناشر، تدوین کننده.
۲٫ اصول کافى، ج ۲، ص ۴۴۱٫
۳٫ بحار الانوار، ج ۹۲، ص ۱۹٫
۴٫ اصول کافى، ج ۲، ص ۴۴۳٫

قرآن کتاب یک قرن نیست و برای همه قرون است و مسلمانان باید دوای دردهای خود را از این کتاب دریابند
اگر بناست ما مفسر قرآن تربیت کنیم، باید مقدمات تفسیر را قبلاً به افرادی که تحت تربیت هستند، آموزش دهیم وگرنه افراد تفسیردان می‌شوند، اما مفسر قرآن نخواهند شد .حفظ قرآن از این جهت مهم است که علاوه بر انس با قرآن سبب می‌شود تا فرد به معانی آن آشنا شود و در مباحث تفسیری از آن بهره‌ ببرد. هرقدر در خدمت قرآن باشیم، نورانیت ما بیشتر و اشکالات علمی خودمان کمتر خواهد شد

خداوند انسان را با فطرتی پاک آفریده و این فطرت پاک در ایام جوانی قابل بهره‌برداری در مسیر هدایت و کمال به بهترین وجه می‌باشد.

قرآن کتاب هدایت و تربیت فطرت الهی انسان به سوی کمال و رشد است و بهترین زمان برای بهره‌برداری و تربیت یافتن از آن در همان جوانی است و این عقلانی‌ترین روش برای فلاح و رستگاری انسان است که در جوانی با قرآن مأنوس شود.

استان یزد به عنوان استان دارالعباده و دارالعلم از دیرباز تاکنون در زمینه فعالیت‌های قرآنی خوش درخشیده و جوانان یزدی توانستند نام یزد و یزدی را در سراسر کشور مطرح و درخشان نمایند.

اینک  پای صحبت‌های چندتن از جوانان قرآنی که حافظ قرآن و یا فعالیت خود را در زمینه حفظ قرآن شروع کرده‌اند می نشینیم .

قرآن را تلفنی حفظ می‌کنم

روح الله عرب از جوانان یزدی که اکنون به حفظ قرآن مشغول است به ایکنا گفت: بنده متولد سال ۵۹ و با توجه به تاثیر قرآن در زندگی هر شخص و روح معنویت و موفقیت در کار و زندگی حفظ قرآن را شروع کردم و در حال حاضر دو جزء قرآن را حفظ کرده‌ام و امیدوارم بتوانم با توجه به مشغله زیاد کاری هر چه سریعتر توفیق حفظ کل قرآن را داشته باشم.

وی ادامه داد: بنده ازدهستان فعالیت قرآنی را آغاز نمودم که در آن سال‌ها جزء نفرات برتر قرائت اذان در شهرستان و استان بودم و البته مادرم بسیار در این امر من را تشویق می‌کرد ولی برخورد خوب استاد حاج روح الله تقوایی مشوق اصلی من در این زمینه باعث موفقیت روزافزون بنده شد.

عرب افزود: در دوران راهنمایی در رشته اذان مقام شهرستان را کسب کردم همچنین در تواشیح توانستم مقام اول استان در دوران دبیرستان را بدست آورم.

وی گفت: در حال حاضر بعد ازظهر بین ساعت ۱۶الی۱۷ به صورت تلفنی در حال حفظ قرآن هستم و با موسسه قرآن و نهج‌البلاغه به صورت تلفنی ارتباط دارم.

این جوان یزدی همچنین با اشاره به تاثیر قرآن در زندگی‌اش تصریح کرد: همسرم که ایشان از بنده نیز جلوتر رفته‌اند و حافظ ۱۷ جزء قرآن هستند و در حال حاضر نیز طلبه می‌باشند که خود از ثمرات قرآن است.

حفظ قران لذت‌بخش و باید استمرار داشته باشد

زهراکدخدایی دیگر حافظ قرآن نیز می گوید : ۲۳سال سن و حافظ تقریبا ۲۹ جز قرآن هستم، از سنین کودکی در کلاس‌هاى حفظ جز۳۰ شرکت می‌کردم ولی در سن ۱۷ و ۱۸سالگی توانستم حافظ قرآن شوم که در این راه واقعا مدیون حمایت‌ها و محبت‌هاى پدر و مادرم هستم البته کمک‌هاى خواهرانم خالی از لطف نبوده و واقعا در پیشرفت کارم موٽر بوده و در سوم دبیرستان در رشته حفظ توانستم رتبه دوم در کشور را کسب کنم.

وی ادامه داد: حفظ قران واقعا لذت بخش و شیرین است اما نگاهدارى از آن بسی سخت است، من شخصا اعتقاد قلبی دارم که قرآن در جاى جاى زندگیم اٽزگذار بوده و گذشته از اٽرات معنوى، حفظ قرآن واقعا حافظه را قوى می‌کند.

این بانوی یزدی گفت: من بعد از حفظ قرآن کریم در دوران دبیرستان واقعا این اٽر را می‌دیدم و ان‌شاءلله خداوند توفیق دهد عامل و حامل و حافظ مسلط این کتاب باشیم.

قرآن باعث برکات مادی و معنوی در زندگی است

فاطمه دشمیر نیز که ۲۸ سال سن دارد و حافظ ۱۶ جز قرآن است می‌گوید: تلاوت قرآن باعث برکات مادی و معنوی در زندگی من شده است و در این راه همسر و خواهرم مشوق اصلی بنده در حفظ قرآن بودند و کمک زیادی به من کردند البته زحمات خانم شایق استاد ارجمندم نیز قابل انکار نیست.

وی تصریح کرد: مدتی در مهد قرآنی تدریس می‌کردم و حفظ قرآن در برهه‌ای به علت بارداری و زایمان متوقف شد و توفیق ادامه دادن در این مسیر را نداشتم اما مجددا در تدارک ادامه حفظ قرآن و ادامه دادن به این فریضه هستم چون علاوه بر اینکه باعث ثواب و برکت زندگی است به زندگی انسان نیز برکت عطا می‌کند.

در ابتدای این مراسم، مسئول جلسه از اسلامی، مشخصات صفحه ۴۱۵ قرآن عثمان طه را پرسید که این نوجوان نابغه بدون کوچکترین مکثی گفت: این صفحه اول سوره سجده است، که سمت راست است، کلمه ابتدایی آن «الم» است، کلمه تنهایی آن «ترجعون» است و در جزء ۲۱ است.

 این حافظ قرآن، پس از گفتن مشخصات صفحه ۴۱۵ قرآن کریم، آیات ابتدایی این صفحه را خواند.

در ادامه این مراسم، یکی از حضار، مشخصات صفحه ۳۶۸ قرآن را پرسید که اسلامی مانند مورد قبلی بدون کوچکترین مکثی عنوان کرد که این صفحه‌ای از سوره شعرا است، در جزء ۱۹ است، صفحه در سمت چپ است، آیه ابتدایی این صفحه را خواند و  از کلمه آخر این صفحه خبر داد.

در بخش دیگری از این برنامه، این نوجوان نابغه قرآنی با کامپیوتر مسابقه داد و توانست پیروز شود، به طوری که در عرض یک دقیقه توانست از ۱۵ صفحه قرآن که بدون اطلاع قبلی از او سؤال می‌شد خبر دهد.

در ادامه این مراسم، صفحات شماره ۲۴۵ و ۱۳۳ به اسلامی گفته شد و از او خواسته شد کلمه ابتدایی دو صفحه یا پنج صفحه بعدتر، بعدتر و بعدتر را بگویید که این نابغه حافظ قرآن بدون کوچکترین تأملی، طوری که انگار تمام صفحات قرآن جلوی چشمانش باز است از کلمات ابتدایی خبر داد و موجب شگفتی حضار این مراسم که اکثراً عرب‌زبان بودند شد و حضار با فرستادن صلوات، او را تشویق کردند.

گفتنی است این نابغه قرآنی با اینکه می‌توانست آیات را به عکس نیز بخواند اما به منظور احترام به قرآن از اینکار خودداری کرد.

در بخش جذاب دیگری از این مراسم، که به طور کامل توسط دوربین‌های شبکه جهانی هدهد فیلمبرداری می‌شد، اسلامی به کمک مجری برنامه با رمزی که بین خودشان داشتند می‌توانست تشخیص دهد کلمه‌ای که هر یک از حضار روی آن دست می‌گذارد چیست، در کدام صفحه است و آیات ابتدایی آن صفحه را تلاوت می‌کرد.

در پایان این مراسم، اسلامی با تشکر از حجت‌الاسلام والمسلمین سید جواد شهرستانی؛ نماینده تام‌الاختیار حضرت آیت‌الله سیستانی، برای برگزاری این برنامه، اظهار کرد: اگر به قرآن متمسک شویم دیگر در جامعه مشکلی نخواهد بود.

وی افزود: طبق فرموده امیرالمؤمنین علی(ع)، شفاء قرآن، فقط جسمانی نیست بلکه قرآن چهار شفاء دارد؛ یکی اینکه ایمانمان را زیاد می‌کند و به عنوان مثال علامه طباطبائی که نمونه یک مؤمن واقعی هستند فرمودند که من وقتی یک آیه را ۱۲ مرتبه می‌خوانم مطلب جدیدی از آن می‌فهمم و بر ایمانم افزوده می‌شود.

این نابغه قرآنی گفت: دوم اینکه قرآنی نوری می‌دهد که از هیچ‌چیز نترسیم، سوم اینکه قرآن نفاق را از درون ما بیرون می‌کند و چهارم اینکه قرآن مانند فیلتری، کمک می‌کند که فاسد نشویم.

گفتنی است در پایان این مراسم، قرآن نفیسی از طرف حسینیه امیرالمؤمنین(ع) به این نوجوان نابغه، اهدا شد.

یادآور می‌شود محمدعلی اسلامی، نابغه‌ای در حفظ قرآن است که تنها ۱۸ سال دارد و با این سن کم توانسته است از دانشگاه بیروت لبنان، دکترای افتخاری دریافت کند.